En iyi zeytin fidanları yerli milli zeytin çeşitlerimizdir.Türkiyemizin 93 tane altın değerinde zeytin çeşidi vardır şuan için tescilli.Her bölgemize o bölgede yetişen zeytin çeşitlerinin dikilmesi en doğru yoldur.Geçmişte olduğu gibi tüm Türkiyeye gemlik zeytini diktirilmesi ölümcül bir hatadır.Türk zeytinciliğine yapılmış büyük bir kötülüktür.Sofralık bir çeşitle dünya zeytin yağı pazarında bir yer edinmemiz mümkün değildir.Dünya pazarı sızma zeytin yağ üzerine dönmektedir..Gemlik yağından sızma zeytin yağ asit oranı yüksek olduğu için olmamaktadır.Gemlik zeytin yağını doğrudan yurt dışına ihracat şansımız yoktur.
Yabancı kökenli ispanyol ve italyan zeytin çeşitleriyle de dünyada bir yer edinemeyiz.Tek çözüm bizim yerli milli yağlık zeytin çeşitlerimizle dünya pazarını zorlamalıyız.Zeytinin ana vatanı Türkiyedir.Bu kadar zeytin çeşidimiz var biz furya olarak isyanya ve italyan zeytinleri dikiyoruz.Bunun her tarafı yanlıştır.Türk zeytinciliğini ilerde mahvedecektir.Yabancı zeytin dikimine derhal son verip yerli milli zeytin çeşitlerine yönelmeliyiz.
Çukurova bölgesinin efsane zeytini sarıulak tadına ve yağına doyum olmaz.Yine büyük topak ulak mükemmel bir zeytin çeşidimizdir.Küçük topak ulak.Silifke yağlık.
Hatayın zeytin çeşitleri,halhallı,sarı habeşi,saurani,sayfi,karamani,elmacık
Ayvalık Zeytini – Ege’nin Altın Damlası
Menşei: Balıkesir – Ayvalık
Türü: Yağlık zeytin
Özellikleri:
Küçük çekirdekli, bol etli
Asit oranı düşüktür
Elde edilen zeytinyağı meyvemsi ve yumuşaktır
Neden Tercih Edilir?
Ayvalık zeytini, Türkiye’nin en kaliteli zeytinyağlarından birinin hammaddesidir. Hem soğuk sıkım hem de naturel zeytinyağı üretimi için ideal bir çeşittir.
. Memecik Zeytini – Aydın ve Muğla’nın Gururu
Menşei: Aydın, Muğla
Türü: Yağlık ve sofralık
Özellikleri:
Büyük taneli ve yüksek verimlidir
Yağ oranı %25'in üzerindedir
Yoğun aromalı ve karakteristik meyvemsi bir tada sahiptir
Neden Tercih Edilir?
Memecik zeytini, zeytinyağı üreticileri tarafından çok tercih edilir. Aynı zamanda yeşil kırma ya da çizik olarak sofralık tüketimi de yaygındır.
. Domat Zeytini – Çekirdeği Küçük, Eti Büyük
Menşei: Manisa – Akhisar
Türü: Yeşil sofralık
Özellikleri:
İri taneli ve dolgun
Çizik ve kırma olarak hazırlanır
Salamura işlemleriyle mükemmel tat verir
Neden Tercih Edilir?
Dolmalık zeytin yapımında en çok tercih edilen çeşittir. Hem görüntüsü hem lezzetiyle özellikle turşu severlerin favorisidir.
. Uslu Zeytini – Akhisar’ın Sofralık Güzeli
Menşei: Manisa – Akhisar
Türü: Siyah sofralık
Özellikleri:
Yumuşak dokulu, parlak kabuklu
Fermente edilmesi kolay
Doğal sele ve salamura türlerinde kullanılabilir
Neden Tercih Edilir?
Hem lezzeti hem de fiyat-performans oranıyla market raflarında sıkça yer bulur. İdeal sofralık siyah zeytin türlerinden biridir.
. Çelebi Zeytini – Gaziantep’in Gizli Hazinesi
Menşei: Gaziantep
Türü: Sofralık ve yağlık
Özellikleri:
Orta büyüklükte, yüksek yağ oranı
Özellikle Antep mutfağında sıklıkla kullanılır
Neden Tercih Edilir?
Anadolu’nun doğusuna doğru açılan nadir kaliteli zeytin çeşitlerinden biridir. Bölgesel mutfaklarda hem yağ hem de sofralık olarak kullanılır.
Türkiye’de Zeytin Tercihinde Bölgesel Faktörler
Zeytin seçimi yapılırken coğrafi özellikler, damak zevki ve kullanım amacı belirleyici olur.
Ege Bölgesi: Daha çok zeytinyağı odaklı üretim
Marmara Bölgesi: Sofralık siyah zeytin tüketimi yoğun
Akdeniz ve Güneydoğu: Çizik, kırma ve salamura çeşitleri yaygın
Türkiye, zeytin üretimi açısından dünya sıralamasında üst sıralarda yer alır. Her bölgenin kendine has iklimi ve toprak yapısı, farklı zeytin çeşitlerinin yetişmesine olanak sağlar. Bu yazıda Güney Anadolu, Akdeniz, Ege, Karadeniz ve Marmara bölgelerine özgü en önemli zeytin çeşitlerini detaylarıyla ele alacağız.
Güneydoğu Anadolu Bölgesi – Kilıs Yağlık Zeytini
Özellikleri:
Genellikle Kilis ve çevresinde yetişir.
Yağ oranı oldukça yüksektir (%30-35).
Küçük taneli olmasına rağmen yağ kalitesi yüksektir.
Erken olgunlaşır ve siyaha döner.
Sofralık olarak pek tercih edilmez, daha çok yağ üretimi için kullanılır.
Kullanım Alanı:
Zeytinyağı üretimi.
Geleneksel taş baskı yağlık üretiminde tercih edilir.
Akdeniz Bölgesi – Sarı Ulak Zeytini
Özellikleri:
Mersin, Antalya ve çevresinde yaygındır.
Taneleri iri, oval ve etlidir.
Hem yeşil hem de siyah sofralık olarak tüketilebilir.
Orta düzeyde yağ oranına sahiptir.
Dalında uzun süre kalabilir, dökülmez.
Kullanım Alanı:
Yeşil çizik ve kırma zeytin olarak sofralık tüketim.
Yerel pazarlarda oldukça değerlidir.
Ege Bölgesi – Memecik Zeytini
Özellikleri:
Aydın, İzmir, Muğla başta olmak üzere tüm Ege'de yaygındır.
Orta iri ve etli tanelere sahiptir.
Yüksek yağ oranı (%28-32).
Zeytinyağının aroması yoğun ve meyvemsi notalara sahiptir.
Kullanım Alanı:
Hem sofralık hem yağlık.
Memecik zeytinyağı, Ege’nin sembol lezzetlerinden biridir.
Karadeniz Bölgesi – Butko Zeytini
Özellikleri:
Özellikle Ordu ve çevresinde yetişir.
Diğer bölgelere göre daha az yaygındır, mikroklima bölgelerde yetişir.
Tane boyutu küçük ve orta yağ oranına sahiptir.
Dayanıklı yapısıyla dikkat çeker.
Kullanım Alanı:
Sınırlı miktarda sofralık ve yağlık üretimi
Türkiyenin tescilli 93 farklı zeytin çeşidi vardır.
Sonuç
Her bölgenin zeytini kendine özgü aroma, tat ve yağ oranı sunar. Türkiye’nin bu çeşitliliği, hem sofralık zeytin hem de zeytinyağı üretiminde zengin bir kültür ortaya koyar. Geleneksel yöntemlerle yapılan üretimler, bu zeytin türlerinin değerini daha da artırmaktadır.
23.07.2025